Jak przebiega montaż konstrukcji stalowej krok po kroku na placu budowy?
2025-07-07
Brak komentarzy
W świecie inżynierii budowlanej coraz częściej spotykamy się z potrzebą szybkich, elastycznych i tanich rozwiązań. Tu właśnie pojawia się miejsce dla stalowych konstrukcji tymczasowych, które z powodzeniem zastępują tradycyjne obiekty stałe tam, gdzie nie są one potrzebne na dłużej. Choć obie formy konstrukcji mają swoje zalety, ich zastosowanie, projektowanie i sposób użytkowania znacząco się różnią. W niniejszym artykule przyjrzymy się tym różnicom, omówimy zasady projektowania konstrukcji tymczasowych i odpowiemy na pytanie, kiedy warto po nie sięgać.
Zastosowanie konstrukcji tymczasowych ma wiele wspólnego z aktualnymi trendami rynkowymi – dynamiczne inwestycje, wydarzenia masowe, budowy trwające kilka miesięcy lub sezonowe magazyny to tylko niektóre przykłady. Inwestorzy coraz częściej wybierają stal nie tylko z powodu jej wytrzymałości, ale również ze względu na łatwość montażu i demontażu. Przejdźmy więc do najważniejszych aspektów związanych z tą technologią.
Konstrukcje tymczasowe powstają wszędzie tam, gdzie nie ma potrzeby utrzymywania budowli przez dziesięciolecia. Przykładem mogą być hale namiotowe, pawilony ekspozycyjne, magazyny sezonowe, rusztowania, a także tymczasowe zadaszenia i kładki dla pieszych. Kluczowe w ich projektowaniu jest dostosowanie formy do funkcji – konstrukcja musi być lekka, łatwa w montażu i szybka w transporcie.
W odróżnieniu od konstrukcji stałych, elementy tymczasowe muszą zapewniać pełną funkcjonalność przy znacznie mniejszym nakładzie środków. Znaczenie ma tu również aspekt logistyczny – wiele firm decyduje się na zakup lub wynajem gotowych modułów, które można złożyć na miejscu w ciągu kilku dni.
Oto kluczowe różnice między konstrukcjami stalowymi tymczasowymi a stałymi:
Czas eksploatacji: tymczasowe powstają na okres od kilku dni do kilku lat, stałe – na dekady.
Rodzaj fundamentów: konstrukcje tymczasowe często nie wymagają głębokich fundamentów ani wylewek betonowych.
Masa i modułowość: konstrukcje tymczasowe są lżejsze i modułowe – łatwiej je przewozić i składać.
Koszty projektowe i wykonawcze: niższe w przypadku konstrukcji tymczasowych.
Zastosowane materiały: w obiektach tymczasowych dominują lekkie stalowe profile cienkościenne.
Odporność na czynniki atmosferyczne: konstrukcje stałe muszą spełniać wyższe wymagania klimatyczne i eksploatacyjne.
Normy i certyfikacje: inne przepisy obowiązują konstrukcje tymczasowe, np. w kontekście bezpieczeństwa publicznego.
Projektowanie konstrukcji tymczasowych zaczyna się od dokładnej analizy warunków eksploatacji – długości użytkowania, rodzaju obciążeń (w tym śniegu i wiatru), dostępności terenu oraz wymagań dotyczących transportu i montażu. W odróżnieniu od obiektów stałych, projektanci często korzystają z gotowych modułów i szablonów technicznych, co znacząco skraca czas realizacji. Ważną rolę odgrywa także logistyka – np. możliwość złożenia całej hali bez użycia ciężkiego sprzętu.
Konstrukcja powinna również uwzględniać łatwość demontażu i ewentualnego ponownego użycia. Niektóre elementy muszą być odporne na wielokrotne składanie i transport, co wpływa na dobór gatunku stali i rodzaju łączeń. Projektanci chętnie stosują łączenia śrubowe, które pozwalają uniknąć spawania w terenie.
Mimo że konstrukcje tymczasowe nie są projektowane na dziesięciolecia, muszą spełniać konkretne wymagania normatywne. W Polsce najważniejsze to PN-EN 1993 (Eurokod 3) oraz PN-EN 1991 (obciążenia), w wersji dopasowanej do zastosowań tymczasowych. Dodatkowo w przypadku obiektów publicznych, jak trybuny czy sceny, konieczne jest spełnienie przepisów dotyczących bezpieczeństwa zbiorowego i ewakuacji.
Normy te regulują takie kwestie jak dopuszczalne ugięcia, maksymalne obciążenia wiatrem i śniegiem, odporność ogniowa czy zabezpieczenia antykorozyjne. Dokumentacja techniczna powinna zawierać także plan montażu i demontażu, instrukcje użytkowania i informacje o wymaganej konserwacji.
Rosnące zainteresowanie konstrukcjami tymczasowymi widać nie tylko na budowach, ale również w analizach rynkowych. Według danych Euroconstruct oraz Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa, udział konstrukcji tymczasowych w sektorze stalowym w Polsce wzrósł z 8% w 2018 roku do ponad 13% w 2024. Szczególnie dynamiczny wzrost zanotowano w segmencie magazynów sezonowych i scenicznych konstrukcji eventowych.
Stal jest materiałem, który łączy w sobie wiele cech idealnych do zastosowań tymczasowych: dużą wytrzymałość, lekkość profili, odporność na warunki atmosferyczne oraz łatwość prefabrykacji. Projektanci i wykonawcy cenią także możliwość recyklingu stalowych elementów, ich wielokrotnego użycia oraz stosunkowo niskie koszty produkcji.
Co więcej, dostępność nowoczesnych powłok antykorozyjnych oraz możliwość stosowania cienkościennych profili walcowanych na zimno pozwala dodatkowo zredukować masę konstrukcji bez utraty stabilności. Wpływa to na obniżenie kosztów transportu i montażu.
W praktyce projektowej można zauważyć kilka powtarzających się błędów, które prowadzą do obniżenia bezpieczeństwa lub trwałości konstrukcji:
nieuwzględnienie realnych obciążeń eksploatacyjnych (np. śnieg, silny wiatr),
zbyt słabe fundamentowanie lub całkowity jego brak,
źle dobrane łączenia elementów – nadmierne spawanie zamiast śrubowania,
niewłaściwe zabezpieczenia antykorozyjne,
brak planu demontażu i ponownego montażu.
Unikanie tych błędów znacząco zwiększa bezpieczeństwo konstrukcji oraz jej użyteczność przez dłuższy czas.
Rynek konstrukcji tymczasowych stale się rozwija – widać to w rosnącym zainteresowaniu rozwiązaniami automatyzującymi projektowanie, np. konfiguratorami online, które na podstawie kilku parametrów generują gotowy projekt hali. Postępuje również digitalizacja procesów montażu – RFID, QR kody i BIM są coraz częściej wykorzystywane w zarządzaniu magazynami elementów tymczasowych. W przyszłości to właśnie logistyka i technologia będą decydować o przewadze konkurencyjnej w tym segmencie.
Konstrukcje tymczasowe są objęte odmiennymi wymaganiami normatywnymi niż stałe. O ile konstrukcje stałe muszą spełniać rygorystyczne przepisy związane z trwałością na dekady, tymczasowe są projektowane pod kątem krótszego cyklu życia. W Polsce najczęściej stosuje się wybrane elementy Eurokodu 3 i Eurokodu 1 w wersjach uproszczonych. Istotne są też wytyczne BHP i przepisy dotyczące bezpieczeństwa imprez masowych.
W wielu przypadkach konstrukcje tymczasowe nie wymagają uzyskania pozwolenia na budowę – wystarczy zgłoszenie. Dotyczy to jednak tylko obiektów, które nie będą użytkowane dłużej niż 180 dni. Warto jednak pamiętać, że przepisy mogą się różnić w zależności od lokalizacji i rodzaju obiektu. Zawsze należy sprawdzić lokalne uwarunkowania formalnoprawne.
Najczęściej stosuje się lekkie, cienkościenne profile stalowe walcowane na zimno, np. ze stali S235 lub S355. Ważne jest, aby stal była dobrze zabezpieczona antykorozyjnie, ponieważ konstrukcje tymczasowe często są wystawione na działanie czynników atmosferycznych. Dla elementów wielokrotnego użytku preferuje się stal o wysokiej odporności na uszkodzenia mechaniczne i zmęczenie materiału.
Tak, to jedna z ich największych zalet. Dzięki modularności i łatwemu demontażowi, elementy mogą być wykorzystywane ponownie w różnych lokalizacjach i konfiguracjach. Wymaga to jednak odpowiedniego projektu – nie wszystkie konstrukcje są przystosowane do wielokrotnego montażu i demontażu.
W zależności od wielkości obiektu, montaż może trwać od kilku godzin do kilku dni. Przykładowo, prostą halę magazynową o powierzchni 200 m² można postawić w ciągu 2–3 dni, natomiast większe sceny eventowe – nawet w 24 godziny. Kluczem jest dobre przygotowanie projektu i zaplecza logistycznego.
Stalowe konstrukcje tymczasowe to praktyczne i ekonomiczne rozwiązania dla inwestorów, którzy potrzebują elastyczności, szybkości i mobilności. Różnią się znacząco od obiektów stałych – zarówno pod względem strukturalnym, jak i formalnym. Ich projektowanie wymaga znajomości odpowiednich norm, realiów użytkowych oraz trendów technologicznych. Warto śledzić rozwój tej branży – nowoczesna logistyka i digitalizacja sprawiają, że stalowe konstrukcje tymczasowe to już nie tylko namioty i hale, ale zaawansowane systemy inżynierskie.
